Esztergom: Η γοητευτική και low profile πρώτη πρωτεύουσα της Ουγγαρίας

Βγαίνοντας από τη Βουδαπέστη, ο Δούναβης συνεχίζει το ταξίδι του προς τη Σλοβακία ακολουθώντας μια διαδρομή που θυμίζει το αγγλικό γράμμα «S» και είναι γνωστή ως «Καμπή του Δούναβη». Στις όχθες του είναι χτισμένα μερικά από τα πιο όμορφα χωριά της Ουγγαρίας που απαρτίζουν τα λεγόμενα «Παραδουνάβια χωριά». Ένα από αυτά –και ίσως το σπουδαιότερο σε σημασία- είναι το ιστορικό Esztergom, η πρώτη πρωτεύουσα των Ούγγρων και το κέντρο του Ρωμαιοκαθολικισμού στη χώρα για περισσότερα από 1000 χρόνια.

Esztergom Bazilika, λεπτομέρεια

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Κέλτες, οι οποίοι έφτασαν στην Καμπή του Δούναβη το 350 π.Χ. Η πόλη του Έστεργκομ ιδρύθηκε το 973 μ.Χ. στη δεξιά όχθη του Δούναβη και είναι η ιερότερη πόλη των Ούγγρων γιατί εδώ γεννήθηκε το 975 και στέφθηκε Βασιλιάς το 1000 μ.Χ. ο Στέφανος Α’, ο πρώτος χριστιανός Βασιλιάς της Ουγγαρίας που το 1082 ανακηρύχθηκε Άγιος. Το Έστεργκομ παρέμεινε πρωτεύουσα και ακμάζον διοικητικό και οικονομικό κέντρο της χώρας μέχρι τα μέσα του 13ου αιώνα, όταν ο Βασιλιάς Μπέλα Δ’ αποφάσισε να μεταφέρει την πρωτεύουσα στη Βούδα. 

Esztergom Bazilika, εσωτερικό

Η ονομασία της πόλης πιθανόν προέρχεται από τη λατινική λέξη «Ίστερ» που φαίνεται να αναφέρεται στον Δούναβη και από τη λέξη «γκαμ» που αναφέρεται στον γειτονικό ποταμό «Γκαράμ», υποδηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη γεωγραφική της θέση. Κατ’ άλλους, η ονομασία προέρχεται από την παλαιά σλαβική λέξη «στρεγκόμ» που θα πει «φύλακας» και έχει ίσως να κάνει με το γεγονός ότι -λόγω και πάλι γεωγραφικής θέσης- το Έστεργκομ «εποπτεύει» όλη την κοιλάδα του Δούναβη, λειτουργώντας σαν «φύλακας» της περιοχής. Μια τρίτη εκδοχή του ονόματος έχει να κάνει με μία μεσαιωνική συντεχνία κατασκευαστών δερμάτινων πανοπλιών, βουλγαροτουρκικής καταγωγής, οι οποίοι έφτασαν στην πόλη την περίοδο της μεγάλης ακμής της και δημιούργησαν μια συνοικία με το όνομα «Έστρογκιν» που από εκεί ενδέχεται να προήλθε και το όνομα της πόλης.   

Esztergom Bazilika, εσωτερικό

Το σημαντικότερο αξιοθέατο είναι η Esztergom Bazilika, η τεράστια και άκρως εντυπωσιακή Βασιλική που χτίστηκε στην κορυφή του Λόφου του Κάστρου. Η ύπαρξη της Βασιλικής, που είναι μάλιστα η μεγαλύτερη εκκλησία της χώρας, το γεγονός ότι το Έστεργκομ μπορεί να έπαψε να είναι διοικητική πρωτεύουσα του κράτους αλλά συνέχισε μέχρι σήμερα να αποτελεί θρησκευτική πρωτεύουσα μιας και εδώ βρίσκεται η Αρχιεπισκοπική Έδρα της Ουγγαρίας (ο Αρχιεπίσκοπος είναι ο πιο υψηλόβαθμος κληρικός της Ουγγαρίας) αλλά και το ότι εδώ γεννήθηκε ο Άγιος Στέφανος αποτελούν τους τρεις βασικότερους παράγοντες για τους οποίους το Έστεργκομ αποκαλείται από πολλούς ως «η Ρώμη της Ουγγαρίας»!  

Η επιβλητική πρόσοψη της Bazilika, του σημαντικότερου αξιοθέατου του Esztergom

Στο βάθος "Η Κοίμηση της Θεοτόκου" του Grigoletti

Πλησιάζοντας προς τη Βασιλική του Έστεργκομ αισθανόμαστε ένα απερίγραπτο δέος λόγω των διαστάσεών της αλλά και της αρχαιοελληνικής πρόσοψης με τις μεγάλες αψίδες και τους εντυπωσιακούς κίονες. Είναι αφιερωμένη στην Παναγία και τον Sant’ Adalbert, χτίστηκε στο διάστημα 1822-1869 και θυμίζει έντονα τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης, κάτι που είναι επόμενο αφού αυτόν ακριβώς το Ναό είχαν σαν πρότυπό τους οι κατασκευαστές της Βασιλικής Παλ Κούνελ, Γιάνος Πακ και Γιόζεφ Χιλντ. Το ύψος του τρούλου ξεπερνά τα 70 μ. ενώ το εσωτερικό θυμίζει σίγουρα ιταλικό Ναό μιας και είναι διακοσμημένο με  έργα του Ιταλού ζωγράφου Girolamo Michelangelo Grigoletti. Ο Ferenc Liszt μάλιστα έγραψε τη Λειτουργία του Έστεργκομ εμπνεόμενος από την περίφημη Βασιλική. 

Οι εικόνες που δώρισε ο Βαρθολομαίος

Στο θησαυροφυλάκιο φιλοξενούνται εκκλησιαστικά άμφια, υφάσματα και μεσαιωνικά έργα της χρυσοχοΐας. Στο εσωτερικό του Ναού και μέσα σε γυάλινη προθήκη, βρίσκουμε δύο εικόνες της Ορθόδοξης Αγιογραφίας, φιλοτεχνημένες στο Άγιον Όρος, τις οποίες δώρισε στους Ούγγρους ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος τον Αύγουστο του 2000. 

Για να αντιληφθεί κανείς, ωστόσο, σε όλο της το μεγαλείο τη γοητεία της Βασιλικής του Έστεργκομ και για να τραβήξει τις καλύτερες φωτογραφίες, θα πρέπει να την αντικρίσει από… απόσταση και συγκεκριμένα, περνώντας στην απέναντι όχθη του Δούναβη! Ο Ντούνα, όπως αποκαλούν οι Ούγγροι τον ποταμό, αποτελεί φυσικό σύνορο μεταξύ Ουγγαρίας και Σλοβακίας. Μια γέφυρα λοιπόν και λίγα μόλις λεπτά που χρειάζονται για να τη διασχίσεις, αρκούν για να βρεθείς από τη μια χώρα στην άλλη! Η Γέφυρα Mária Valéria (γνωστή και με το παρατσούκλι «Γέφυρα της Φιλίας» μιας και φέρνει πιο κοντά τις δύο χώρες) κατασκευάστηκε το 1895, καταστράφηκε το 1944 από τους Γερμανούς (όπως και οι γέφυρες της Βουδαπέστης) και αναπαλαιώθηκε το 2001 με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ορατή από την πίσω πλευρά της Βασιλικής και συνδέει το Esztergom της Ουγγαρίας με τη γειτονική πόλη Stúrovo της Σλοβακίας.

Η πίσω πλευρά της Esztergom Bazilika και ο Λόφος του Κάστρου, όπως φαίνονται από την απέναντι όχθη του Στούροβο 

Από την πλευρά της πόλης Στούροβο έχουμε την ευκαιρία να δούμε πανοραμικά το Λόφο του Κάστρου με τη Βασιλική του Έστεργκομ και τα ερείπια των παλαιών τειχών αλλά και τη συνοικία Viziváros, τη λεγόμενη «υδάτινη πόλη» του 18ου αιώνα με την πανέμορφη ενοριακή εκκλησία με τους «δίδυμους πύργους», το Αρχιεπισκοπικό Παλάτι που στεγάζει το Μουσείο Κερεστένι (το Χριστιανικό Μουσείο με την πλούσια συλλογή μεσαιωνικών έργων Τέχνης), το μπαρόκ κτήριο του πρώτου Δημαρχείου της πόλης που τώρα έχει μετατραπεί και αυτό σε μουσείο αλλά και ένα πλήθος από μπαρόκ και νεοκλασικά αρχοντικά.  

Το Αρχιεπισκοπικό Παλάτι, η ενοριακή εκκλησία με τους "δίδυμους πύργους" της, στο βάθος η "Γέφυρα της Φιλίας" και απέναντι η πόλη Στούροβο της Σλοβακίας